این روزها منجمان علاوه بر گزارش نتایج تحقیقاتشان به صورت مقالات علمی که عموما چند ماهی زمان می‌برد، از گزارش‌های کوچک، مرسوم به «تلگرام منجم(۱)» استفاده می‌کنند که کشف‌های هیجان‌انگیز را به دیگر منجمان گزارش دهند. این گزارش‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند چرا که می‌توانند مشاهدات ثانویه‌ای را منجر شوند که خود باعث کشف‌های دیگری شود.
در گزارشی امروز نماینده‌ی رصدخانه‌ی پرتو گامای VERITAS(۲)، آشکارسازی یک تابش بسیار پرانرژی را گزارش داده است که از کوازار(۳) OJ 287 نشأت گرفته و توسط تلسکوپ‌های VERITAS ثبت شده است. منبع تابش بین روزهای ۱ تا ۴ فوریه به مدت ۱۳ ساعت رصد شده است. OJ 287 یک کوازار درخشان (در طیف مرئی) است که تقریبا چرخه‌های نوری ۱۲ ساله دارد و به نظر می‌آید که میزبان یک سیاهچاله‌ی دوتایی بسیار پرجرم است. مشاهدات VERITAS در واقع پاسخی سریع به مشاهدات تلسکوپ پرتو ایکس Swift بوده است (افزایش شار پرتو ایکس در منحنی نوری آن).
شکل ۱. آرایه‌ی تلسکوپ‌های VERITAS در ایالت آریزونا.
بررسی اولیه و تحلیل سریع از مشاهدات VERITAS، تعداد ۱۴۱ رخداد بیش از حد تابش زمینه در محل کوازار نشان می‌دهد. این مقدار دارای اهمیت آماری ۵.۷سیگما است. مشاهدات VERITAS در روز اول (۱ فوریه ۲۰۱۷) که فعالیت قابل توجهی در محدوده‌ی پرتو گاما نشان می‌داد، باعث شد تا تلسکوپ Swift نیر در روزهای ۲ و ۳ فوریه به رصد مشغول شود. نتابج آن نیز تابش زیادی در محدوده‌ی پرتوایکس بود.
VERITAS بعد از این گزارش، هم‌چنان به رصد OJ 287 مشغول بوده است و از رصدخانه‌های دیگر در طیف‌های الکترومغناطیسی مختلف دعوت به عمل آورده تا این منبع را رصد کنند و نتایج آن را به جامعه‌ی منجمان گزارش دهند. مطالعه‌ی این منبع در طیف‌های مختلف می‌تواند اطلاعات زیادی درباره‌ی کوازارها به دست دهد.
(۱) The Astronomer’s Telegram
(۲) Very Energetic Radiation Imaging Telescope Array System یا رصدخانه‌ی VERITAS در ایالت آریزونا واقع است و به پرتوهای گاما در محدوده‌ی ۸۵ GeV تا ۳۰ TeV حساس است. شکل ۱ و وبسایت رصدخانه (http://veritas.sao.arizona.edu) را ببینید.
(۳) Quasar
عنوان اصلی مقاله: VERITAS Detection of VHE Emission form OJ 287
نویسندگان: Reshmi Mukherjee
این گزارش در The Astronomer’s Telegram چاپ شده است.
لینک گزارش: http://www.astronomerstelegram.org/?read=10051
گردآوری: آزاده کیوانی
