مقالات روز
گونهی جدیدی از دوتاییهای برافزایشی
اگر یک مجموعهی دوتایی از ستارگان را در نظر بگیریم که از یک ستارهی نوترونی جوان و یک ستارهی دیگر تشکیل شده است، در شرایط مناسب گرانشی، جرم از ستارهی دوم، …
فوران گازهای ملکولی به خارج از کهکشانهای فعال
محیط میانستارهای در کهکشانها دربردارندهی سحابیهای گازی و غباری رقیقی است که ستارهها از آنها به وجود میآیند و پس از مرگ نیز سحابیای از خود به جای میگذارند. اما اتفاقاتی که در کهکشان میافتد به محیط بستهی داخل کهکشان محدود نیست. کهکشانها با محیط بیرونی خود (محیط میانکهکشانی) از طریق فوران گاز به خارج (بیرونریزی) و یا انتقال گاز به داخل کهکشان (درونریزی) ارتباط دارند.
دادههای آشکارسازهای AMS-02 و HESS چه قیدی بر الکترونهای پرتوهای کیهانی و پرتو گامای پخشی میگذارند؟
طیف انرژی الکترونهای پرتوهای کیهانی میتوانند اطلاعات مهمی راجع به منابع پرتوهای کیهانی و روشهای تولید آنها در اختیار ما قرار دهند. تحلیل دادههای آشکارساز AMS-02 به همراه دادههای رصدخانهی پرتو گامای HESS به شناخت ما از این منابع کمک شایانی میکنند.
تصاویر چندگانهی ابرنواختری که در پشت یک عدسی گرانشی قرار گرفته است
عدسیهای گرانشی یکی از روشهای کشف و بررسی کهکشانهای کمنور دوردست هستند. در این مقاله برای نخستین بار تصاویر چهارگانه (صلیب اینشتین) ابرنواختری کشف شده است که بر اثر میدان گرانشی کهکشانی در میانهی راه به وجود آمده است.
توان جتهای نسبیتی هستههای کهکشانی فعال بیشتر از توان قرص برافزایشی آنهاست
در مقالات قبلی راجع به هستههای کهکشانی فعال و قرص برافزایشی صحبت کردهایم و نشان دادهایم که در بسیاری از هستههای کهکشانی فعال، جِتی بسیار پرانرژی شامل مواد و ذرات مختلف …
SDSS۱۱۳۳: جرمی ناشناخته در یک کهکشان کوتولهی نزدیک
سیاهچالههای ابرپرجرم معمولا در مرکز کهکشانها قرار دارند، اما اینبار به نظر میرسد منجمان سیاهچالهی ابرپرجرمی را کشف کردهاند که ۸۰۰ پارسک (حدود ۲۵۰۰ سالنوری) از کهکشان کوتولهی نزدیکش فاصله دارد!
تلسکوپهای فضایی فرمی و سویفت و مشاهدات تابش پرتو ایکس
بعد از هر انفجار پرتو گاما، تابشهای پسین در محدودهی پرتو ایکس نیز مشاهده میشود. این تابشهای پسین میتوانند به نوبهی خود نقش مهمی در مطالعهی منابع و دلایل GRBها داشته باشند.
ماهیت جسم مرموز در مرکز کهکشان کشف شد
در مرکز کهکشان راه شیری سیاهچالهی ابرپرجرمی قرار دارد که در لایهی ضخیمی از غبار پوشیده شده است. مکان این سیاهچاله که در صورتفلکی قوس در آسمان قرار دارد قوس-آ* نامیده میشود و تابش زیادی در طولموجهای فروسرخ، ایکس و گاما دارد. در سال ۲۰۱۲ منجمان جسم جدیدی را در طولموج فروسرخ در این منطقه کشف کردند که به سمت سیاهچالهی ابرپرجرم مرکزی میرود. این جسم مرموز G2 نام گرفت.
ماده تاریک و پرتو گاما در مرکز کهکشان
پرتو گامای مشاهده شده از مرکز کهکشان راه شیری میتواند دلیلی بر وجود ماده تاریک باشد. واپاشی یا نابودی ماده تاریک میتواند ذرات بارداری تولید کند که فوتونهای نور ستارهها را پر انرژی کنند (اثر عکس کامپتون) و یا میتواند مستقیما پرتو گاما تولید کند.
آیا کهکشانهای نخستین عالم ستارهزایی کمبازدهی داشتند؟
نخستین کهکشانهای عالم از ستارههایی تشکیل شده بودند که عناصر سنگین بسیار کمی داشتند. در این کهکشانهای کمفلز ستارهزایی نیز با بازدهی بسیار کمی رخ میداده است. مطالعهی کهکشانهای نزدیک به ما که بسیار کمفلز هستند بهترین موقعیت برای بررسی شرایطی است که در کهکشانهای کمفلزِ نخستینِ عالم حکمفرما بوده است.