نوشتهها توسط آیرین شیوایی
مطالعهی نقش محیط بر فعالیت ستارهزایی کهکشانها
سخنرانی مجازی غزاله عرفانیانفر، پژوهشگر پسادکترای اخترفیزیک، در پژوهشگاه دانشهای بنیادی (IPM) با موضوع مطالعهی نقش محیط بر فعالیت ستارهزایی کهکشانها
اندازهگیری ستارهزایی کهکشانها در دوران بیشینهی ستارهزایی کیهان
یکی از کمیتهای مهم که به مطالعهی تحول کهکشانها کمک میکند، نرخ ستارهزایی آنها است. اندازهگیری نرخ ستارهزایی در طول تاریخ کیهان به ما نشان میدهد که کهکشانها چگونه در طول زمان جرم ستارهای و فلزات خود را به دست آوردهاند.
کشف حلقههای عظیم سیارهی فراخورشیدی از طریق اختفا
یکی از پدیدههای ناشناخته در شکلگیری ستارهها، قرصهای دورستارهایِ گاز و غبار هستند. تصور میشود که سیارات گازی از برافزایش این قرصهای گازی و غباری به وجود میآیند. پس از اینکه سیارات گازی به وجود آمدند و گازها به پایان رسیدند، غبار در قرصهای دورسیارهای اقمار را تشکیل میدهند یا اینکه اگر در حد روش سیاره باشند به شکل حلقه باقی میمانند.
فراوانی فلزی – Metallicity
به فراوانی عناصر سنگینتر از هیدروژن و هلیوم که در نجوم «فلز» نام دارند، گفته میشود.
کهکشانهای کوتوله چگونه ستارهزایی میکنند؟
تاریخچهی ستارهزایی در کهکشانها یکی از کمیتهای مهمی است که نشان میدهد کهکشان چگونه شکل گرفته و تکامل یافته است. دو سناریوی اصلی، ستارهزایی ناگهانی یا فورانی و ستارهزایی پیوسته هستند.
غبار در کهکشانهای دور
ذرات ریز ملکولهای سنگین، که به ذرات غبار شناخته میشوند، در داخل کهکشانها با گازهای میانستارهای مخلوط هستند. این ذرات غبار نور ستارهها را جذب و پراکنده میکنند. شناخت ویژگیهای حقیقی یک کهکشان وابسته به آن است که اثر جذب نور در طولموجهای گوناگون توسط ذرات غبار شناخته و تصحیح شود.
فوران گازهای ملکولی به خارج از کهکشانهای فعال
محیط میانستارهای در کهکشانها دربردارندهی سحابیهای گازی و غباری رقیقی است که ستارهها از آنها به وجود میآیند و پس از مرگ نیز سحابیای از خود به جای میگذارند. اما اتفاقاتی که در کهکشان میافتد به محیط بستهی داخل کهکشان محدود نیست. کهکشانها با محیط بیرونی خود (محیط میانکهکشانی) از طریق فوران گاز به خارج (بیرونریزی) و یا انتقال گاز به داخل کهکشان (درونریزی) ارتباط دارند.
مطالعهی کهکشانهای خط نشری در ابعاد کیلوپارسک
سخنرانی مجازی شوبانه همتی، دانشجوی دورهی دکترای اخترفیزیک، در پژوهشگاه دانشهای بنیاد (IPM) با موضوع مطالعات کهکشانهای خطی نشری در ابعاد کیلوپارسک
تصاویر چندگانهی ابرنواختری که در پشت یک عدسی گرانشی قرار گرفته است
عدسیهای گرانشی یکی از روشهای کشف و بررسی کهکشانهای کمنور دوردست هستند. در این مقاله برای نخستین بار تصاویر چهارگانه (صلیب اینشتین) ابرنواختری کشف شده است که بر اثر میدان گرانشی کهکشانی در میانهی راه به وجود آمده است.
عدسی گرانشی – Gravitational lens
زمانی به وجود میآید که نور رسیده از یک منبع دوردست به ناظر، در میان راه از کنار جسم دیگری عبور کند. نور منبع دوردست در میدان گرانشی جسم میانی خمیده میشود و جسم میانی مانند یک عدسی گرانشی عمل میکند.