مقالات روز
جستجوی ماده تاریک در رصدخانهی هاک
رصدخانه هاک (HAWC*) به منظور آشکارسازی پرتو گاما و پرتوهای کیهانی در انرژی حدود TeV (تریلیون الکترون ولت) در دست احداث است. این رصدخانه در هر لحظه حدود ۱۵٪ آسمان …
میدانهای مرزی: فراسوی آنچه تاکنون دیدهایم
کشف نخستین کهکشانهای عالم و پی بردن به نقش آنها در تحول کیهان، یکی از موضوعات پیشرو در علم نجوم است. تصاویر ژرف و فراژرف تلسکوپ فضایی هابل تحول عظیمی …
اثر همگرایی گرانشی بر ابرنواخترهای نوع ۱
ابرنواخترهای نوع ۱ با درخشش معین، به اصطلاح شمعهای استانداردی هستند که برای اندازهگیری فواصل اجرام استفاده میشوند. اخیراً ابرنواختری کشف شده است که درخششی بسیار بیشتر از مقدار مورد …
کشف سیاره زمین-مانند در کمربند حیات
در سالهای اخیر، پیدا کردن سیارات زمین-مانند مرکز توجه پژوهشهای سیارات فراخورشیدی بوده است. گرچه تاکنون سیاراتی که به اندازه زمین یا حتی کوچکتر باشند کشف شدهاند، اما کشف سیاره …
اخترسنجی طیفی و سحابیها
یک ستاره با جرم ۰/۸ تا ۸ برابر جرم خورشید، بعد از طی مرحلهی شاخهی غولی مجانبی (Asymptotic Giant Branch) به یک سحابی سیارهنما تبدیل میشود (تصویر ۱ را ببینید). سحابی …
سیاهچالههای اَبَرپرجرم در مرکز چه کهکشانهایی به وجود میآیند؟
نور بیشتر کهکشانهایی که میبینیم ناشی از تابش ستارهها و گازهای درون آنها است. در این میان، کهکشانهایی به نام کهکشانهای فعال نیز وجود دارند که در توزیع طیفی انرژیشان …
میدانهای مغناطیسی اولیه و خط ۲۱ سانتیمتر هیدروژن
خط ۲۱ سانتیمتر هیدروژن یا خط HI بارها در اخترفیزیک ظاهر میشود. این خط طیفی اشاره به تابش الکترومغناطیسیای دارد که توسط تغییر در انرژی لایههای اتم هیدروژن ایجاد میشود …
کهکشانی ۷۰۰ میلیون سال پس از مِهبانگ
در کیهان هرچه به فواصل دورتر نگاه می کنیم در واقع در زمان نیز به گذشته های دورتر می نگریم. به علت محدود بودن سرعت نور، هرچه کهکشانی دورتر از …
درست قبل از انفجار چه اتفاقی برای ستارههای پرجرم میافتد؟
شاید بارها راجع به سرنوشت یک ستارهی پرجرم شنیده یا خوانده باشید. خلاصهی ماجرا این است که عناصر تشکیل دهندهی ستاره به نوبت میسوزند. ماجرا از سوخت هیدروژن شروع میشود …
ستاره ای کم فلز، بازمانده از آغاز کیهان
چندی پیش خبری درباره «نخستین» یا «پیرترین» ستاره عالم تیتر اول بسیاری از خبرگزاری ها شد (از جمله بی بی سی فارسی). در این اخبار ادعا می شد که نخستین …