واژهنامه
اختلافمنظر – Parallax
تفاوت جهت مشاهدهشدهی یک جرم نجومی توسط ناظر زمینی در دو نقطهی مجزا است.
تورم – Inflation
یا تورم کیهانی یک نظریهی کیهانشناسی است که بر اساس آن کیهان اولیه در دوران کوتاهی (کسری از ثانیه) پس از مهبانگ انبساط بسیار سریع (نمایی) داشته است.
واحد نجومی – Astronomical Unit
یکی از واحدهای اندازهگیری فاصله و برابر فاصلهی میانگین زمین تا خورشید (حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر) است.
تشدید مداری – Orbital Resonance
زمانی اتفاق میافتد که دو (یا چند) جرم سماوی که به دور جرم دیگری میگردند، اثر گرانشی متقابل و متناوبی بر هم داشته باشند و نسبت دورهی تناوبی گردششان به هم نسبت دو عدد صحیح کوچک باشد.
منحنی چرخش – Rotation Curve
منحنی چرخش نمودار اندازهی سرعت مداری ستارهها یا گازها در یک کهکشان بر حسب فاصلهی شعاعیشان از مرکز کهکشان است.
حد رُش – Roche Limit
یا شعاع رُش، منطقهای در اطراف یک جرم آسمانی است که در آن اگر جرم دومی که ذرات تشکیلدهندهاش با نیروی گرانش به هم متصل ماندهاند، وارد شود، نیروی کِشندی جرم اول موجب از هم پاشیدگی جرم دوم میشود.
فراوانی فلزی – Metallicity
به فراوانی عناصر سنگینتر از هیدروژن و هلیوم که در نجوم «فلز» نام دارند، گفته میشود.
عدسی گرانشی – Gravitational lens
زمانی به وجود میآید که نور رسیده از یک منبع دوردست به ناظر، در میان راه از کنار جسم دیگری عبور کند. نور منبع دوردست در میدان گرانشی جسم میانی خمیده میشود و جسم میانی مانند یک عدسی گرانشی عمل میکند.
اپتیک سازگار – Adaptive Optics
روشی است که به موجب آن اثر مخرب جو زمین بر تصاویر اجرام آسمانی در تلسکوپهای زمینی حذف میشود.
گذر – Transit
پدیدهای که جسم کوچکتر مانند یک سیاره از مقابل جسم بزرگتر مانند ستارهی میزبان آن سیاره عبور کند.