دوپلر – Doppler effect

Doppler effect |ˈdɑplər əˌfɛkt|

تصویر بالا طیف در آزمایشگاه را نشان می‌دهد. در تصویر میانی طیف انتقال به سرخ پیدا کرده است، و در تصویر پایین انتقال به آبی (برای دیدن طیف کامل روی تصویر کلیک کنید).

تصویر بالا طیف در آزمایشگاه را نشان می‌دهد. در تصویر میانی طیف انتقال به سرخ پیدا کرده است، و در تصویر پایین انتقال به آبی (برای دیدن طیف کامل روی تصویر کلیک کنید).

دوپلِر (اثر)

به جابه‌جایی فرکانس (یا طول موج) امواج نوری یا صوتی به سمت فرکانس‌های کوتاه‌تر یا بلندتر می‌گویند که به علت حرکت نسبی جسم و ناظر رخ می‌دهد. در نجوم اثر دوپلر موجب انتقال به سرخ (طول‌ موج‌های بلندتر) و انتقال به آبی (طول‌ موج‌های کوتاه‌تر) خطوط طیفی اجرام آسمانی می‌شود.

اگر جسم مورد نظر در حال دور شدن از ما باشد طیف آن به سمت خطوط سرخ‌تر با طول‌ موج‌های بلندتر انتقال می‌یابد و اگر در حال نزدیک شدن به ما باشد، به سمت خطوط آبی‌تر با طول‌ موج‌های کوتاه‌تر می‌رود. هرچه سرعت دور یا نزدیک شدن جسم بیشتر باشد جابه‌جایی خطوط نیز بیشتر خواهد بود. در کیهان‌شناسی از انتقال به سرخ برای بیان فاصله‌های کیهانی نیز استفاده می‌شود.

دسته‌ها: واژه‌نامه

بازتاب‌ها

  1. کشف دو سیاره فراخورشیدی جدید با روش دوپلِر | اسطرلاب (StarYab) 17 ژوئن, 2014، 21:24

    […] امکان‌پذیر کرده‌اند. این سیارات با روش طیف‌سنجی دوپلِر (روش سرعت شعاعی) کشف می‌شوند. در این مقاله، مولفان کشف […]

  2. کهکشانی ۷۰۰ میلیون سال پس از مِهبانگ | اسطرلاب (StarYab) 17 ژوئن, 2014، 21:35

    […] به سمت طول موجهای بلندتر و سرختر انتقال پیدا می کند (پدیده دوپلِر). در تصویر شماره ۱ نمونه ای از انتقال به سرخ خطوط جذبی […]

  3. کهکشانی پرجرم در حال شکل‌‌گیری، سه میلیارد سال پس از مهبانگ | اسطرلاب (StarYab) 7 جولای, 2014، 19:58

    […] هر یک از ستاره‌های کهکشان به دور مرکز جرم آن، بر اثر پدیده دوپلر انتقال به سرخ یا آبی پیدا می‌کنند. برآیند پراکندگی […]

  4. سیارات فراخورشیدی غیرسنگی | اسطرلاب (StarYab) 21 جولای, 2014، 06:45

    […] از یک بررسی گسترده‌ی کپلر، شامل اندازه‌گیری‌های دوپلری چندگانه بر روی ۲۲ ستاره‌ی میزبان، منجر به کشف تعداد […]

  5. زیتونی – کهکشانی پرجرم در حال شکل‌‌گیری، سه میلیارد سال پس از مهبانگ 2 سپتامبر, 2014، 15:17

    […] هر یک از ستاره‌های کهکشان به دور مرکز جرم آن، بر اثر پدیده دوپلر انتقال به سرخ یا آبی پیدا می‌کنند. برآیند پراکندگی […]

  6. کشف سیاهچاله‌ی اَبَرپرجرم در مرکز کهکشان کوتوله‌ی فرافشرده | اسطرلاب (StarYab) 22 سپتامبر, 2014، 07:22

    […] می‌شود. همان‌طور که در تصویر ۱ می‌بینید، با کمک اثر دوپلر ناشی از گردش ستاره‌ها به گرد مرکز کهکشان می‌توان به […]

  7. انتقال به سرخ – Redshift | اسطرلاب (StarYab) 18 دسامبر, 2014، 05:53

    […] برای بیان فواصل کیهانی است. انتقال به سرخ به علت پدیده دوپلر رخ […]

  8. خط نامتقارن لیمان آلفا در طیف کهکشان‌های دور | اسطرلاب (StarYab) 27 ژانویه, 2016، 15:48

    […] زیادی از کهکشان‌های تابشگر لیمان آلفا را در انتقال‌به‌سرخ‌های بالای ۳ با تلسکوپ کک در هاوایی رصد کرده‌اند و بررسی […]

  9. کشف سیاره‌‌ای در کمربند حیات نزدیک‌ترین ستاره به ما | اسطرلاب (StarYab) 7 سپتامبر, 2016، 08:10

    […] پروکسیما-ب با روش طیف‌سنجی دوپلر (روش سرعت شعاعی) کشف شده است. در این روش، گردش سیاره و […]

  10. غبار کهکشانی در چه محیط‌هایی تابش می‌کند؟ | اسطرلاب (StarYab) 19 سپتامبر, 2016، 07:41

    […] طول‌موج ۷.۷ میکرون است که در انتقال‌به‌سرخ ۲، بر اثر سرخ‌گرایی، به طول موج حدود ۲۴ میکرون منتقل می‌شود (تصویر ۱). […]

  11. سیاهچاله در حال قحطی کهکشان درخشان را به تاریکی می‌برد | اسطرلاب (StarYab) 26 ژوئن, 2017، 07:08

    […] کوتاه‌تر از خطوط طیفی لیمن آلفا در آزمایشگاه است و این انتقال به آبی نشان میدهد منبع این خط در حال حرکت به سمت ما است)، این […]

  12. سیاره‌ای داغ‌تر از بیشتر ستارگان! | اسطرلاب (StarYab) 17 جولای, 2017، 07:38

    […] پایانی عمر این ستارگان است که اندازه‌گیری‌های دقیق دوپلری(۲) ممکن می‌گردند. بنابراین، استراتژی اصلی جستجو برای […]

  13. نخستین اندازه‌گیری فراوانی فلزی کهکشانی دورتر از ۱۲ میلیارد سال پیش | اسطرلاب (StarYab) 5 سپتامبر, 2017، 07:02

    […] علت انبساط کیهان به طول‌موج‌های بلندتر فروسرخ نزدیک انتقال پیدا می‌کند، به همین علت برای رصد کهکشان‌های دور در نور مرئی […]

دیدگاه‌ها

    یک دیدگاه بنویسید

    <